با تاسف بسیار در چند روز اخیر فاطمه بریهی دختر جوان 19 ساله در شهرستان عبادان (آبادان) در اقلیم اهواز توسطهمسر خود به شکل فجیعی و به بهانه ی دفاع از شرف و ناموس به قتل رسید. این جنایت با جریحه دار کردن وجدانعمومی، واقعیت های تلخی را در جامعه ی عرب اهواز و کل کشور آشکار ساخت. هر چند از تعداد چنین فجایعی در اقلیماهواز به نسبت گذشته بسیار کاسته شده است اما وقوع حتی یک قتل بویژه در حق دختران بی گناه و به بهانه های واهیغیر قابل قبول بوده بویژه اگر چنین جنایتی به شکل و روشی سبعانه و با اظهار فخر و افتخار قاتلین همراه باشد.  

 

البته در روزهای گذشته شهرهای محتلف ایران شاهد کشته شدن 5 زن بودند که در ابتدا #رومینا_اشرفی در گیلان و توسطپدرش با ضربات داس کشته شد. پس از آن سر #فاطمه_بریهی در آبادان توسط شوهرش بریده شد. در کرمان هم پدر#ریحانه_عامری او را با میله آهنین کشت. زنی 25 ساله و مادر سه کودک هم در آبادان با ضربات چاقوی برادرش از پا درآمد و در گلشهر کرج هم شوهری با تفنگ شکاری به زندگی همسرش پایان داد.

هر ساله تعدادی زیادی از زنان ایران توسط مردان فامیل تحت عنوان #قتل_ناموسی کشته می‌شود. آمار دقیقی درباره اینحوادث وجود ندارد ولی در سال 2014 یک مقام نیروی انتظامی تهران گفت که قتل‌های ناموسی 20 درصد آمار سالیانه قتلدر ایران را تشکیل می‌دهند.

ارتکاب چنین جنایاتی به عنوان پدیده های ناهنجار اجتماعی بررسی و تحقیق عمیق و بی طرفانه ای را از سویکارشناسان و محققان می طلبد چرا که جامعه ی امروز عرب اهواز بر خلاف چنین حالت های خاص و غیر معمول شاهدحضور نسبی زنان و دختران در فعالیت های اجتماعی و سیاسی بوده که اظهارات سپیده قلیان مبنی بر وجود صدها زنزندانی عرب در تاریک خانه های جمهوری اسلامی شاهدی بر رشد آگاهی و مسئولیت پذیری سیاسی - اجتماعی زنانعرب می باشد.

با تمام این وجود هر ناهنجاری اجتماعی بویژه اگر به قیمت جان زنان و دختران تمام شود ضمن آن که دلیلی بر کاستیهای فرهنگی و اجتماعی است، گویای فقدان حمایت های قانونی و نبود سازوکارهای پیشگیرانه و بازدارنده در نظامقضایی و قانون مجازات کشور نیز می باشد. قوانینی چون سن ازدواج دختران، قیومیت، ارث، حق طلاق، حجاب اجباریو.. همگی در جامعه ی مردسالار و نظام مدعی دین سالاری به ضرر زنان و به سود هژمونی سیاسی – اجتماعی مردانمی باشند.

افزون بر آن نظام تمامیت خواه حاکم، به دلیل ممانعت از شکل گیری مرجعیت های اجتماعی و فرهنگی با هر گونه فعالیتهای روشن گرایانه و آگاهی بخش در جامعه عرب اهواز برخوردهای امنیتی و پلیسی شدیدی می کند. افزایش نسبتزندانیان معلم، دانشجو و هنرمند همچنین اعمال فشارها و تهدیدهای پیدا و پنهان علیه فعالان فرهنگی و روزنامه نگارانعرب اهوازی و تعطیل کردن سازمان های مردم نهاد محلی به بهانه های امنیتی بوضوح نشان می دهد که نظام حاکمآگاهانه و سیستماتیک با هر گونه روند و نهادهای آگاهی بخش سر ستیز دارد. در مقابل، این نظام از طریق مقامات ونهادهای محلی به تقویت سنت ها و نهادهای سنتی فرسوده همچون «ستاد عشایر» می پردازد تا از سویی جامعه ی عرباهواز را به صورت قبایل و عشایر به تصویر بکشد و از سوی دیگر مانع شکل گیری نهادها و روندهای مدنی مدرن جهتمبارزه با ناهنجاری های اجتماعی و فرهنگی شود. چنین حمایت های نهادی و قانونی از عشیره گرایی به تقویت رفتارهایزن ستیزانه و احتمال ارتکاب قتل های ناموسی از سوی افرادی می شود که زنان و دختران را «شرف قبیله» می پندارند.

وضع رقت بار اقتصادی بویژه از طریق قوانین ظالمانه و تبعیض آمیز استخدامی نیز تاثیر بسزایی در افزایش بزه و جنایتدر جامعه ی عرب اهواز داشته است. شرایط سخت اقتصادی آن هم در اقلیم ثروتمند اهواز واقعیت های متناقضی را نشانمی دهد که حتی اعتراض نمایندگان دیگر شهرستان های کشور نسبت به فقر و بیکاری و محرومیت های گسترده را بههمراه داشته است. افزایش نرخ و کاهش سن قربانیان خودکشی نیز وجه دیگری از بی مبالاتی مقامات مسئول نسبت بهجان و کرامت انسانی شهروندان عرب می باشد که البته به سیاست و رویه ی همه ی مقامات محلی تبدیل شده است.

برغم تمام این ممانعت ها و کاستی ها، قتل تکان دهنده فاطمه بریهی همه ی وجدان های بیدار جامعه را به چالش گرفتهاست. سازمان حقوق بشر اهواز به نوبه ی خود ضمن محکوم کردن هر گونه قتل و جنایت بویژه در حق زنان و دختران بهبهانه ی شرف و ناموس، مصرانه خواستار برخورد جدی با عاملان این حوادث غیر انسانی و برداشتن چتر حمایتی قانونیو فراقانونی از مرتکبان این جنایات از طریق بازنگری در قوانین حمایتی و جزایی در ایران می باشد.

سازمان حقوق بشر اهواز (اهرو)

جمعه 30 خرداد 1399 شمسی – 19 ژوئن 2020 میلادی